Neuroedukacja – rewolucja w nauczaniu (I STOPIEŃ) - DRUGA EDYCJA

Wiedza przekazywana w szkole jest albo nieatrakcyjna dla ucznia, albo nieatrakcyjnie przekazana. Wielu uczniów twierdzi, że do niczego im nie potrzebna. I poprostu nie słucha... nie przyswaja... nie zapamiętuje....

Wiedzy nie można przekazać - to indywidualna konstrukcja na miarę własnych doświadczeń. Jedyne co możesz zrobić jako nauczyciel, to przekazać informacje, kierować aktywnoscią poznawczą. A co z tym uczeń zrobi... ho ho ho ileż tu zmiennych działa.

 

 

Mózg ludzki jest bardzo egoistyczną galaretką. Zapamiętuje tylko te elementy, które są mu potrzebne, pyta po co? Jeśli stwierdzi, że umiejętności i wiedza nie są dla niego użyteczne, odkłada na górną półkę lub kasuje. To przecież typowe dla wszystkiego, co w życiu czynimy. Uczymy się na co dzień - uczenie utajone - i wykorzystujemy tylko to, co wykorzystamy w praktycznym funkcjonowaniu. Wymagania szkolne często nijak się mają do życiowych kompetencji niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania w świecie dorosłym. Warto też pomyśleć o kształtowaniu uczniów poprzez preferowane przez nich style nauczania czy wykorzystanie dominujących modalności. Kluczy dotarcia do ucznia jest wiele; niezbędne jest zadbanie o relacje w środowisku szkolnym. To podstawa dająca poczucie bezpieczeństwa - piramida Diltsa - na której fundamentach budujemy pozostałe elemeny.

 

Gdzie podzierwa się wiedza przekazywana codziennie uczniom na zajęciach?

Podczas zajęć w jednej ze szkół próbowaliśmy odpowiedzieć na to pytanie. Dla nauczycieli zaskoczeniem było uzmysłowienie sobie,   ze edukacja to naprawdę wielki, zbiorowy wysiłek, dlatego tym bardziej brak zakładanych postępów powinien skłaniać do głębokiej refleksji. Każdy nauczyciel pracuje najlepiej, jak potrafi: gdzie więc tkwi przyczyna? Wydaje się, że w procesie ciągłej zmiany i gloryfikacji oceniania we wszelkich postaciach i w wielu pbszarach po prostu zgubił się uczeń. Coraz częściej nie dostrzegamy, że potrzeby ucznia rozmijają się z tym, co proponujemy w szkole. Że szkoła staje się coraz bardziej nudna i przewidywalna, że liczy się tylko wynik, że nie ma miejsca na własne przemyślenia, wątpliwości. Że ważniejszy staje się jeden dzień egzaminu niż setki dni szkolnej codzienności. Wydaje się, że kluczowym zadaniem jest nauczyć uczniów uczenia się, uzmysłowić im, jak działa mózg i funkcjonuje pamięć, aby mogli świadomie uczyć się tak, aby umieć.

Wiedza, którą przekzujemy uczniom ulatnia się bardzo szybko w porównaniu z wiedzą, którą zdobywają sami, chociaż i to nie gwarantuje, że zostanie na dłużej w pamięci. Uczenie się dla współczesnych młodych ludzi nie jest atrakcyjne, bo często wymaga wysiłku, a młode pokolenie nie jest przyzwyczajone do pokonywania trudności. Przeciwnie, od najmłodszych lat rodzice i opiekunowie starają się usuwać wszelkie trudności, jakie napotka na swojej drodze dziecko.

Wiedza potrzebuje powtórzeń, powrotów, wykorzystania w różnych konfiguracjach. Jeśli będzie zdobywana z zaangazowaniem jak największej ilości zmysłów, ma szanse posostać na dłużej, jeśli nie - po kilku dniach znika. Uczniowie niewiele eksperymentują, rzadziej zdobywają wiedzę w praktycznym działaniu i jest to jeden z wielu powodów tego, że wiedza znika, bo nie jest powiązana z praktycznym działaniem.

Nie sposób nie zauważyć tego, że współczesna szkoła, programy, podstawa programowa zawierają oprócz tego co ważne i potrzebne także i takie treści, które są dla ucznia oderwane od rzeczywistości, co przy ogromnej ilości oderwanych od siebie wiadomości wywołuje efekt przeładowania, a brak syntezy jeszcze bardziej to pogłębia.

Wiedza znika, bo uczniowie są przemęczeni, bombardowani na każdej lekcji nowymi wiadomościami i umiejętnościami itp. Czytam wpisy forumowiczów i podawane metody na utrwalenie wiedzy, aby została zapamiętana: mapy mentalne, techniki aktywnego słuchania, łączenie teorii z praktyką, wykorzystanie ruchu, są znane wielu z nas. Potrafimy wymienić wiele przykładów, dlaczego więc tak trudno nam przekonać uczniów do nauki i utrwalania umiejętności. Odpowiedź jest dla mnie oczywista: za dużo materiału, brak praktycznego zastosowania wielu wiadomości wtłaczanych w szkole, uczenie pod egzaminy, bo do tego nas zmuszają i tego oczekują nasi przełożeni. Wyścig najlepszych, aby nie spaść z piedestału prowadzi do silnego stresu i wywołuje zupełnie odwrotne skutki. Może spróbujmy przeprowadzić eksperyment, polegający na daniu młodym trochę więcej swobody, aby samodzielnie mogli wybierać, jak i czego będą się uczyć wraz z zastrzeżeniem, że konsekwencje takiego zachowania wezmą na siebie?!

Niestety wiedza przekazywana uczniom w sposób nieciekawy, bez ich zaangażowania "wyparowuje"Jeżeli uczeń uzna, że jakaś wiedza jest mało istotna dla niego i nie wnosi nic nowego lub jest przekazywana w sposób niezrozumiały lub nudny, to wyłącza się.Dlatego uczeń powinien sam dochodzić do nowej wiedzy, powinien być zafascynowany nią.Samodzielnie muszą odkrywać reguły i zasady.Mechaniczne wykonywanie zadań, w które uczniowie się nie angażują emocjonalnie i które nie sprawiają im żadnej przyjemności nie przynoszą efektywnej nauki.Można przez lata brać udział w lekcjach, wypełniać ćwiczenia i niczego się nie nauczyć.Jako przykład mogę podać siebie.W latach 90 cztery lata uczono mnie języka angielskiego, a ja się prawie niczego nie nauczyłam, nie dlatego, że byłam leniem, ale nauczyciel swoją postawą i umiejętnościami swymi z zakresy metodyki zniechęcił.

 

Wiedza jest jedna, to z niej korzystamy wszyscy. Służy w życiu do rozwiązania każdego problemu. Pewien zasób ma każdy. Podzielona na przypadkowo ułożone w każdym dniu przedmioty nie daje poczucia sensu i celu, ucieka w przestrzeń. Ta sama wiedza przedstwiana obszarami w postaci problemów do rozwiązania, wymagajaca szerokiej aktywności, wspólnego działania jest "zdobywana" opatrzona emocjami i zapamietywana, tak poprzez sukcesy jak i błędy. Opowiedzieć eksperyment, zapach, emocje - to podstawowy błąd edukacji zaopatrzony w kserokopie, notatki i skróty. Wciąż mamy szanse na stworzenie nowych rozwiązań, ale to długa droga również dla nauczycieli. Dobrze wydeptane , znane scieżki - to nie zachęca uczniów. Wiedza musi mieć możiwość zakotwiczenia.Pocieszeniem jest to,że wielu uczniów, którzy nie radzą sobie z problemami w szkole, postawiona przed problemami życia radzi sobie doskonale i z pasją. Moze tojest wskazówka

Dzień dobry

Wiedza zdobywana (skąd taki, wojskowo - wojenny termin?) jest nadal w "dziecku, uczniu". W jego mózgu są przekazane informacje, pytanie powinno brzmieć: jak są utrwalane, by je zachować? Skoro dziecko tak niewiele pamięta, a ja pamiętam, że też byłem dzieckiem i "zakuwałem" (myślę, że i Pństwo także) - to jak zostałem nauczycielem? Mającycm na koncie sukcesy uczniów i wychowanków? Skąd mam te ilości informacji, wiedzy, a nawet (nie chwaląc się, jak mawiał Jejmość Zagłoba) - mądrości. A, jak czytam i słucham Was - to i Wam jest ona dana. Zatem - o co chodzi???? Mam wrażenie, że obecnie większość społeczeństwa - poszukująca pigułki szczęścia (dla mnnie to ta pigułka, która da więcej czasu na....???), chce natychmiastowych i nowoczesnych rozwiązań. Teraz, zaraz i natychmiat - uczeń ma być nauczony. Zwracam Państwa uwagę na to ostatnie słowo: NAUCZONY. Ono zakłada, że ktoś (nie rodzic, nie dziecko, nie....), tylko (tu proszę wpisać, KTO), ma nauczyć dziecko. Oczywiście - zaraz, teraz i natychmiast. Dodam takżę: bezstresowo, bez powtórkowo, bez egzaminacyjnie i bez.... A później przychodzi czas "rozliczenia się" z nauki - w życiu, w pracy, w dorosłości.... - i kto jest winien? Oczywiście ta osoba, którą każdy z Państwa wpisał powyżej. Ten sam mechanizm stosują rodzice i same dzieci. Jak czytać można w innych miejscach - rodzice narzucają i rozliczają, tylko czemu nauczyciela, inne dzieci, opiekunki itd.? Po Chreściańsku zapytam: Czemu widzisz drzazgę w oku brata swego, a belki we własnym nie dostrzegasz? (Ew. Mateusza 7.3). Ponadto,ostatni wers w materiałe, na str. 3 stanowić może potwierdzenie moich słów. Podobnie jest na kolejnych stronach (patrz ramka na str. 7, 8 itd.) Mam równocześnie wrażenie, że bardzo ekscytując się "nowinkami" i chcąc je wpisać w ramy naszych zajęć zapominamy, że "stare" metody i formy pracy także się sprawdzają (clowo piszę w czasie teraźniejszym), tylko uczniowie mają już (to wielkie uogólnienie, niestety) postrzeganie sms. Zapamiętują naraz do 164 znaków, najlepiej bez diaktrycznych. I coraz gorzej mówią po polsku, choc coraz lepiej w innych językach.

Ostatnie zdanie - mam do dziś mój "spersonalizowany" zeszyt (a nawet kilka). Tyle, że szkołę, podstawową jeszcze, kończyłem wiele lat temu. Cóż, pewnie miałem "nowoczesnych" nauczycieli. I bardzo Im za trud pracy ze mną DZIĘKUJĘ. To nie był łatwy kawałek chleba

Jeśli nie zostanie powtórzona np w domu z zaciekawionym rodzicem, który dodatkowo potrafi pokazać jej zastosowanie ... najczęściej zostaje zapomniana ... w większości ... zakwalifikowana jako nieużyteczna życiowo...